بررسی فعالیت محورهیپوتالاموس ـ هیپوفیز ـ گناد در بیماران مبتلا به سیروز در بیمارستان امام خمینی تهران

هیپوگنادیسم یکی از عوارض عمده سیروز کبدی در مردان است که تأثیر زیادی بر کیفیت زندگی مبتلایان به این بیماران دارد و قسمت عمده‌ای از بیماران مبتلا به این بیماری گوارشی که به کلینیک‌های غدد مراجعه می‌کنند دارای این عارضه هستند. بنابراین پیشگیری و درمان هیپوگنادیسم در این بیماران اهمیت زیادی دارد. در زمینه منشأ این عارضه در بیماران سیروتیک در مطالعات متعدد اظهار نظرهای متفاوتی شده است. مهمترین هدف مطالعه حاضر بررسی این مسأله است که هیپوگنادیسم نتیجه تغییرات مرکزی (هیپوتالامیک) یا محیطی است. در این بررسی, 36 بیمار سیروزی مرد در 3 گروه Child (12 بیمار در هر گروه) و 12 نفر به عنوان شاهد سالم انتخاب شدند. معاینات فیزیکی در بیماران برای مشخص کردن علایم هیپوگنادیسم توسط متخصص غدد انجام شد و سطح سرمی هورمون‌های، LH,، FSH، estradiol ،Testosterone،DHEA و SHBG اندازه‌گیری شد و آزمون تحریکی GnRH انجام گردید. در بیماران سیروزی فراوانی علایم هیپوگنادیسم به صورت ذیل بود: کاهش میل جنسی (8/77%), عدم وجود میل جنسی (8/52%), اختلال در نعوظ (7/41%), بزرگ شدن سینه‌ها (9/38%), تغییرات الگوی موها (2/22%). مقایسه میزان سرمی هورمون‌های مختلف در گروه‌های مختلف Child و مقایسه آن با گروه شاهد نشان داد که با افزایش شدت بیماری سطح تستوسترون در مقایسه با گروه شاهد کاهش می‌یابد, سطح استرادیول و SHBG افزایش می‌یابد و LH ,FSH وDHEA تفاوت معنی‌داری در مقایسه باگروه شاهد نداشتند. بعد از انجام آزمون تحریکی GnRH , سطح LH وFSH در همه گروه‌ها افزایش معنی‌داری نسبت به قبل نشان داده شد که این مسأله به نفع وجود اختلال مرکزی در این بیماران است. این مطالعه نشان می‌دهد که هیپوگنادیسم در بیماران سیروزی منشأ مرکزی (هیپوتالاموسی) دارد و در درمان بیماران این مسأله باید مد نظر باشد.